Duurzame sportvisserij

6

177
nieuwe controleurs

3.000
Vang5-sets verspreid

Sportvisserij Nederland zet zich actief in voor duurzaamheid, vanuit de overtuiging dat onze rol verder reikt dan alleen het vissen zelf. We stimuleren een gezonde en actieve levensstijl door buitenactiviteiten, zetten ons in tegen zwerfafval met de Vang5-campagne, motiveren kinderen om meer tijd in de natuur door te brengen en bevorderen loodvrij vissen en verantwoord omgaan met vis. Daarnaast werken we aan projecten voor vismigratie en waterinrichting, doen we visstand-onderzoek (zie het vorige hoofdstuk) en zetten we sterk in op controle en handhaving.

Deze gezamenlijke inspanningen, in samenwerking met hengelsportverenigingen en sportvissers, maken duurzame sportvisserij steeds concreter. Sportvisserij is meer dan een hobby: het draagt bij aan een gezonde natuur en helpt de wateren en visstand te beschermen voor toekomstige generaties.

Duurzaamheid binnen de sportvisserij omvat een breed scala aan initiatieven. Binnen de georganiseerde sportvisserij, van verenigingen en federaties tot Sportvisserij Nederland, zien we duurzaamheid niet alleen als een verantwoordelijkheid, maar ook als een kans om bij te dragen aan een veerkrachtige natuur. Dit hoofdstuk schetst de belangrijkste inspanningen op het gebied van verduurzaming in 2024.

Resultaten 2024:


Resultaten 2024:

61
viswateren ondersteund


35.920 kg
voer geleverd


€47.474
aan subsidies toegekend

Duurzaam visvoer voor visvijvers

Ongeveer 100 hengelsportverenigingen in Nederland hebben een zogenaamde visvijver: een afgesloten water dat specifiek voor de sportvisserij wordt beheerd en in sommige gevallen ook eigendom van een hengelsportvereniging is. Veel van deze vijvers zijn gegraven in de jaren ‘70, maar jaarlijks komen er nog vijvers bij.

Sportvisserij Nederland stimuleert verenigingen al jaren om hun visvijvers duurzaam te beheren. Het belangrijkst hierbij is een goede inrichting van het water met voldoende beschutting – bijvoorbeeld in de vorm van vissenbossen en afgeschermde baaien – waar vis zich tegen aalscholvers kan verschuilen.

Bijvoeren kan helpen om de draagkracht van visvijvers te verhogen en de vis in een betere conditie te houden. Dit gebeurt met name bij de vele visvijvers in het zuiden en oosten van ons land, waar de zanderige bodem voor een lagere natuurlijke draagkracht zorgt. Sportvisserij Nederland streeft altijd naar duurzaam beheer van visvijvers waarbij de vereniging minder (of geen) vis uitzet. Dat dit werkt, blijkt uit het gegeven dat de deelnemende verenigingen uitermate positief zijn. Veel verenigingen zetten ook minder vis uit en sommige zetten zelfs geen vis meer uit – waarbij de vangsten toch goed blijven en de sportvissers tevreden.

Om verenigingen bij hun vijverbeheer te ondersteunen, heeft het bestuur in 2024 vanuit het Fonds Verbetering Sportvisserijmogelijkheden subsidie beschikbaar gesteld voor de aanschaf van vijvervoer.

Het vijvervoer hebben we centraal ingekocht bij CarpCare (18.000 kg) en Nijsen (17.920 kg). Beide varianten zijn vismeelvrij, wat bijdraagt aan een duurzamere sportvisserij. Door geen vismeel – waarvan de herkomst vaak ook niet heel duidelijk is – meer te gebruiken, verminderen we de impact op wilde visbestanden. In totaal leverden we afgelopen jaar 35.920 kg voer aan 54 verenigingen en 4 federaties; een stijging van bijna 5 ton ten opzichte van 2023 en de hoogste hoeveelheid sinds de start van het project in 2013.

In 2024 is voor het eerst ook voer van Nijsen uit het Limburgse Veulen verdeeld. Dit bedrijf maakt vijvervoer uit reststromen zoals brood en koek, waardoor ze hun product lokaal en duurzaam kunnen produceren.

Ondertekening Zonvenant

Sportvisserij Nederland ondertekende in 2024 het Zonvenant van het Nationaal Huidfonds om huidkankerpreventie breder onder de aandacht te brengen. Juist voor sportvissers is dit een belangrijk onderwerp, omdat zij vaak urenlang buiten zijn – ook wanneer de zonkracht hoog is. Toch zijn velen van hen zich maar nauwelijks bewust van het extra hoge risico op zonverbranding en huidschade dat daarmee gepaard gaat.

Ook met een eigen campagne richtten we ons in 2024 op bewustwording bij sportvissers van de risico’s van zonverbranding en wat je daartegen kunt doen. Bij (inter)nationale wedstrijden en jeugdevenementen, zoals de ZomerVISkaravaan, plaatsen we zonnebrandpalen en besteedden we extra aandacht aan het principe van ‘weren, kleren, smeren’.

Door onze deelname aan het Zonvenant dragen we bij aan een gezondere sportbeleving en helpen sportvissers zichzelf beter tegen de schadelijke effecten van de zon te weren. Veilig vissen vergt niet alleen goed materiaal, maar ook goede bescherming tegen de elementen.

Sportvisserij loodvrij

Lood is een zwaar metaal dat schadelijk is voor mens en milieu. Als het achterblijft in het water, kan het zich ophopen in de bodem en schade aanrichten in vissen, vogels en andere waterdieren. Sportvisserij Nederland zet zich daarom al jaren in om het gebruik van lood in de hengelsport te verminderen en sportvissers te stimuleren over te stappen op loodvrije alternatieven.

Ook in 2024 was loodvrij vissen een belangrijk speerpunt. Naast de loodvrije cursussen, VISlessen en NK Streetfishing die we organiseerden, ondersteunden we bij wijze van pilotprojecten inruilacties samen met lokale hengelsportzaken. Sportvissers konden in de betreffende winkels werpgewichten van lood omruilen voor loodvrije alternatieven.

Sportvisserij Nederland is doorlopend in gesprek met producenten van loodvrije producten om gezamenlijk ‘gaten’ in het loodvrije aanbod te dichten. Door deze consequente aanpak zien we het marktaanbod meer en meer verbeteren.

Al dit werk is niet voor niets: uit het meest recente wetenschappelijk onderzoek uit maart 2024 blijkt dat steeds meer sportvissers loodvrij vissen: het gebruik van loodalternatieven in zoet water steeg in de periode 2018 tot 2023 van 2% naar 14% en in zee van 6% naar 19%.

Via actieve samenwerking met hengelsportverenigingen, winkeliers en producenten blijft Sportvisserij Nederland de transitie naar loodvrij vissen versnellen, met als doel een schonere en duurzamere sportvisserij.

Controle & Handhaving zijn onmisbaar voor een duurzame sportvisserij. Sportvisserij Nederland en de hengelsportfederaties nemen hierin zelf verantwoordelijkheid met een goed georganiseerd controleapparaat, bestaand uit 85 buitengewone opsporingsambtenaren (BOA's) en zo’n 1.500 vrijwillige verenigings- en federatieve controleurs die een opleiding bij Sportvisserij Nederland hebben gevolgd. Daarnaast werken we nauw samen met politie, gemeenten, landschappen en Staatsbosbeheer.

In 2024 hebben we een adviseur Controle & Handhaving aangesteld om onze inspanningen landelijk naar een hoger niveau te tillen. Dat is sowieso op het gebied van BOA-controles goed gelukt: de sportvisserij-BOA’s controleerden afgelopen jaar meer dan 55.000 sportvissers. Bij 3.199 van hen werden een of meerdere overtredingen geconstateerd, resulterend in 1.491 waarschuwingen en 1.708 proces-verbalen – waarbij het niet kunnen tonen of niet in bezit hebben van de VISpas de meest voorkomende overtreding was.

Ook in opleidingen investeerden we flink. Met de controlecursussen in het voor- en najaar die we samen met de federaties organiseerden, werden maar liefst 177 nieuwe controleurs opgeleid. In totaal ontvingen 1.497 controleurs aan het einde van het jaar hun controlepas.

Om controles eenvoudiger te registreren, wilden we in 2024 de ControleApp uitrollen als onderdeel van de vrijwilligersapp. Door technische tegenvallers en capaciteitsproblemen is deze lancering uitgesteld naar begin 2025.

Aanvullend op onze eigen controle en handhaving zijn we in 2024 nog nauwer gaan samenwerken met onze partners. Zo verzorgden we afgelopen jaar vier cursussen over visserijcontroles en de Visserijwet bij de politieacademie in Lelystad. Ook zijn de eerste stappen gezet om tot een convenant met de NVWA te komen op het gebied van handhaving. De landelijke controledagen waren opnieuw het beste voorbeeld van een brede samenwerking. Ruim 2.900 sportvissers werden in het laatste weekend van mei door de georganiseerde sportvisserij en partners gecontroleerd, resulterend in 26 processen-verbaal.

Met de structurele inzet van BOA’s, vrijwillige controleurs en samenwerkingspartners blijft Sportvisserij Nederland de naleving van de wet- en regelgeving actief bevorderen – alles met het oog op een eerlijke, duurzame en goed georganiseerde sportvisserij.

Zelfregulerend dankzij eigen controleapparaat

Vang5: sportvissers maken de waterkant schoon

Zwerfvuil is veel sportvissers een doorn in het oog. Het vervuilt het milieu, is hinderlijk en vermindert het visplezier. Schoon water is bovendien van levensbelang voor mens en dier. Daarom lanceerden we in 2021 de campagne Vang5, waarmee we sportvissers aanmoedigen om tijdens of na het vissen minstens vijf stuks afval (of minimaal vijf minuten) op te ruimen in en rond het water.

Sportvisserij Nederland en de federaties namen het Vang5-principe in 2024 opnieuw mee in allerlei activiteiten, waaronder alle VISlessen, de ZomerVISkaravaan, Samen VISsen-uitjes en landelijke en federatieve viswedstrijden (samen bijna duizend events op jaarbasis). Ook doen tientallen hengelsportverengingen mee met speciale opruimacties rond hun lokale viswateren, bijvoorbeeld tijdens de Landelijke Opschoondag in maart en World Cleanup Day in september.

Duizenden sportvissers doen inmiddels mee met Vang5. Zo zijn er al meer dan 3.000 Vang5-sets verspreid en maken veel sportvissers ook de waterkant schoon met hun eigen grijper of zonder speciaal setje. Daarmee heeft de campagne een enorme impact: als elke sportvisser één keer per jaar meedoet, scheelt dat maar liefst 10 miljoen stuks afval. Een kleine inspanning met een groot totaal effect.